W połowie lutego 2013r. lokalne media poinformowały o odnalezieniu w archiwum miejskim pierwszej powojennej kroniki Wałbrzycha. Jak twierdzą niektórzy jest to drugie "odnalezienie" tego unikalnego opracowania, ponieważ już w roku 1998 zostało ono przywiezione do Wałbrzycha i zaprezentowane wówczas szerszej publiczności. Bez względu na to czy tak faktycznie było można się cieszyć, że ten ciekawy dokument został "odkurzony" i raczej nie wróci już na regał w archiwum ale zostanie zaprezentowany szerszemu gronu mieszkańców i sympatyków Wałbrzycha. Kronika ma być przekazana do Muzeum i udostępniona w formie cyfrowej wszystkich zainteresowanym. Zapraszam teraz na bardzo krótką podróż po pierwszych powojennych latach Wałbrzycha.

"W dniu 28 maja 1945 r. o godz. 10^ej Pełnomocnicy Rządu R.P. na miasto wydzielone Wałbrzych Ob. Eugeniusz Szewczyk i na powiat Wałbrzych Ob. Mieczysław Wyszyński objęli władzę państwową, przyjmując ją z rąk Komendy Wojennej Armii Czerwonej w osobach: Komendanta Majora Pachomowa i jego zastępcy Majora Kaletina." – Tymi słowami rozpoczyna się wspomniana kronika. Pisana jest odręcznie ładnym charakterem pisma i zawiera kilkanaście fotografii. Jak mówi Anna Żabska z Urzędu Miejskiego w Wałbrzychu "prawdopodobnie autorem, czy osobą prowadzącą tę kronikę był pan Eugeniusz Szewczyk, czyli Pełnomocnik Rządu RP na miasto Wałbrzych. Kronika zawiera opis najważniejszych wydarzeń miejskich i obchodów świąt narodowych. Ostatni wpis jest datowany na kwiecień 1948 roku. Kronika zawiera jednak wiele luk, które miały być uzupełnione, na niektórych stronach pozostały naniesione ołówkiem linie pomocnicze jednak z niewiadomych względów ta kronika nie została dokończona."[1]

Po słowach wstępu znajduje się odpis Zarządzenia nr 1 z dnia 28 maja 1945 roku Pełnomocnika Rządu R.P. na miasto Wałbrzych, Eugeniusza Szewczyka. Kolejny interesujący dokument to odpis Uchwały Urzędu Pełnomocnika Rządu R.P. na miasto Wałbrzych z 22 czerwca 1945r. w sprawie nadania nowych nazw ulic: Marszałka Stalina i Armii Czerwonej.

Kolejne wpisy w kronice to:

• Zbrodnia hitlerowska (o zamordowaniu w dniu 28.06.1945r. plutonowego M.O. Szczepana Stempniewicza),
• wklejony fragment pierwszego numeru gazety Tygodnik Polski 1-7 lipca 1945r.,
• Uroczystość Święta Morza (01.07.1945),
• Teatr Wojska Polskiego (03.07.1945),
• Odezwa do ludności polskiej (w sprawie odbudowy Warszawy),
• Pierwsza rocznica P.K.W.N. (23.07.1945),
• Rocznica Powstania Warszawskiego (01.08.1945) z wklejonym ciekawym znaczkiem pocztowym „Wałbrzych – Warszawie w pierwszą rocznicę powstania”,
• Przejęcie wodociągów od władz radzieckich (06.08.1945),
• Przejęcie przemysłu węglowego (12.07.1945),
• Wizyta Bolesława Bieruta (18.08.1945),
• Rocznica napadu hitlerowskiego na Polskę (01.09.1945),
• Uruchomienie pierwszej szkoły polskiej przy ul. Limanowskiego 6 (lipiec 1945),
• Powstanie Związku Zawodowego Pracowników Urzędu Pełnomocnika Rządu R.P. (13.09.1945),
• Otwarcie Miejskiej Szkoły Muzycznej (01.10.1945),
• Uruchomienie Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego im. Bolesława Limanowskiego (01.10/01.11.1945),
• Otwarcie Miejskiego Zakładu Opieki Społecznej pod nazwą „Polski Dom Dziecka Matki Pracującej” przy ul. Asnyka 13 (21.10.1945),
• Otwarcie Teatru Miejskiego im. Fredry (03.11.1945),
• Rocznica Rewolucji Październikowej (08.11.1945),
• Akcja Kulturalno-Oświatowa (02.12.1945),
• Premier Osóbka-Morawski w Wałbrzychu (26-27.12.1945),
• Pełnomocnik Rządu R.P. Ob. Eugeniusz Szewczyk odbiera życzenia noworoczne (01.01.1946),
• Odsłonięcie pierwszego sztandaru w Wałbrzychu (19.01.1946),
• Rocznica Powstania Styczniowego (22.01.1946),
• Święto Czerwonej Armii (07.02.1946),
• Przebudowa Placu Wolności (08.1945 – 20.04.1946),
• Repatriacja ludności niemieckiej (30.04.1946)
• Społeczeństwo polskie funduje ołtarz w kościele pw. Aniołów Stróżów (03.05.1946),
• Odsłonięcie pomnika bohaterów Armii Radzieckiej i Wojska Polskiego (09.05.1946),
• Otwarcie Biblioteki Miejskiej (01.12.1945 / 09.05.1946),
• Miejska Rada Narodowa w Wałbrzychu (12.05.1946),
• Pierwszy transport górników polskich z Francji (21.05.1946),
• Pierwsza rocznica przejęcia władzy przez administrację polską (28.05.1946),
• Wybór Zarządu Miejskiego (12.07.1946),
• Nadanie Pierwszemu Pełnomocnikowi Rządu R.P. godności Honorowego Obywatelstwa Miasta Wałbrzycha (12.07.1496),
• Głosowanie Ludowe w Wałbrzychu (30.06.1946),
• Potępienie zbrodni kieleckiej (12.07.1946),
• Druga rocznica Manifestu P,K.W.N (21.07.1946),
• Wystawa „Śląsk w obrazach (05/09.1946),
• Uruchomienie Szkoły Podstawowej dla dorosłych przy ul. Młynarskiej 29 (15.09.1946),
• Odbudowa Dolnośląskich Zakładów Chemicznych (1945/1946),
• Rocznica Wielkiej Rewolucji Październikowej (07.11.1946),
• Komitet Odbudowy Warszawy (11.07.1946),
• Odznaczenie pierwszych pionierów (30.11.1946),
• Pierwsza zbiorowa wystawa prac artystów plastyków (15.12.1946),
• Wystawa Trzyletniego Planu Odbudowy Gospodarczej (08.01.1947),
• Wizyta Ministra Pracy i Opieki Społecznej (12.01.1947),
• Wycieczka dziennikarzy zagranicznych (10.01.1947),
• Uruchomienie Miejskiego Teatru Dziecięcego (12.01.1947),
• Marszałek Rola-Żymierski na wielkim wiecu przedwyborczym w Wałbrzychu (18.01.1947),
• Wybory do Pierwszego Sejmu Ustawodawczego (brak tekstu),
• Delegacja górników polskich z Belgii (1947),
• Okręgowa wystawa artystów plastyków (09.03.1947),
• Wznowienie wydawania Tygodnika (1947),
• Prezydent R.P. Ob. Bolesław Bierut w Wałbrzychu (08.04.1947),
• Premier Rządu R.P. Ob. Cyrankiewicz w Wałbrzychu (13.04.1947),
• Wycieczka księży katolickich z Francji (22.04.1947),
• Akademia ku czci bohaterów ghetta (1947),
• Wycieczka dziennikarzy holenderskich (26.04.1947),
• Wizyta skautów czeskich w Wałbrzychu (27.04.1947),
• Parlamentarzyści angielscy w Wałbrzycu (1947),
• Przedstawiciele naszej emigracji z Francji, Belgii i Niemiec w Wałbrzychu (28-29.04.1947),
• Święto Pracy, Wielka manifestacja 1-szo Majowa (30.04-01.05.1947),
• Święto Zwycięstwa i Wolności (09.05.1947),
• Rocznica powstania Miejskiej Rady Narodowej w Wałbrzychu (12.05.1947),
• Powstanie Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Czeskiej (13.05.1947),
• Nawiązanie stosunków z Czechosłowacją (20.05.1947),
• Wspomnienie powrotu Wałbrzycha do Polski (28.05.1945),
• Otwarcie Muzeum Miejskiego w Wałbrzychu przy ul. 1 Maja 9 (28.05.1947),
• Uroczystość nadania Miejskiej Szkole Muzycznej imienia „Stanisława Moniuszki” (04.07.1947),
• Wizyta sportowców czeskich na uroczystym otwarciu basenu pływackiego przy ul. Olimpijskiej (12.07.1947),
• Trzecia rocznica Manifestu P.K.W.N (21.07.1947),
• Wycieczka młodzieży akademickiej z Francji (1947),
• Wycieczka młodzieży jugosłowiańskiej (07.08.1947),
• Wizyta parlamentarzystów czeskich (1947),
• Mieszana Komisja czechosłowacko-polska działa (1947),
• Kurs samorządowy w Wałbrzychu (9-11.08.1947),
• Wizyta socjalistów włoskich (brak tekstu).

Na tym kronika się kończy. Może kiedyś odnajdzie się inne opracowanie, w którym dobra dusza dopisała kolejne karty historii miasta... :)

Przypisy:

[1] http://www.walbrzych24.com/1-kultura/6848-pierwsza-powojenna-kronika-walbrzycha-2