W historii Starogardu Gdańskiego 2 poł. XIX w., szczególnie okres po 1870 r., to czas rozwoju przestrzennego i gospodarczego. W mieście powstawały nowe zakłady produkcyjne, a istniejące modernizowano i rozbudowywano. W 1871 r. Franciszek Wiechert nabył młyn na Wierzycy, zlokalizowany w miejscu o średniowiecznej tradycji. Przekształcił go w nowoczesny zakład przemysłowy z dwoma nowymi budynkami młynów, bocznicą kolejową i warsztatami. Ok. 1880 r. po północno-zachodniej stronie kompleksu młyńskiego, przy ówczesnej ulicy Canalstrasse, powstał zespół rezydencjonalno-administracyjny z reprezentacyjną siedzibą właścicieli (1883?, przebudowa 1893?). Pałac pozostawał w posiadaniu rodziny do początku 1945 r., po wyzwoleniu dobra Wiechertów stały się własnością państwa; w pałacu mieściły się przedszkole, żłobek i mieszkania pracowników zakładów młynarskich. Obecnie jest własnością prywatną; nowy właściciel przeprowadził remont i częściowo odnowił wnętrza.
Pałac Wiechertów położony jest po północno-wschodniej stronie miasta lokacyjnego, przy ul. Kanałowej, w pobliżu skrzyżowania z ul. Tczewską. Budynek znajduje się w zwartym zespole administracyjno-reprezentacyjnym, dawniej należącym do rodziny Wiechertów; zajmuje południowo-wschodnie naroże działki, po jego zachodniej stronie znajduje się portiernia z bramą, połączoną z dawnym budynkiem biurowym (pierwotnie gospodarczym). Po przeciwnej stronie ul. Tczewskiej znajduje się zespół młynów Wiecherta.

Budynek eklektyczny z przewagą elementów neorenesansowych, oparty na planie zbliżonym do litery L (część zachodnia dwutraktowa, część wschodnia trójtraktowa, na styku obu części główna klatka schodowa), murowany z cegły, tynkowany; bryła dwukondygnacyjna z gospodarczym poddaszem, podpiwniczona, nakryta płaskim dachem. Elewacje południowa i wschodnia opracowane podobnie: prostokątne okna na obu poziomach rozdzielone parami półkolumn korynckich o kanelowanych trzonach; belkowania zdobione fryzami; okna o arkadowych naczółkach z symetrycznie osadzoną kobiecą maską na tle akantowej wici; w przyziemiu elewacji płycinowy cokół; w zwieńczeniu płycinowa attyka z motywem wici roślinnej, na niej osadzone dekoracyjne wazy. Elewacja południowa 11-osiowa; w części środkowej (czteroosiowej) parter ujęty potrójnymi półkolumnami, na piętrze okna o naczółkach z gzymsem odcinkowym i dekorowanym półkolem, w osiach kolumn pięć kobiecych posągów. Elewacja wschodnia 7-osiowa, symetryczna, część środkowa 3-osiowa poprzedzona otwartym (dawniej przeszklonym) gankiem, z tarasem na piętrze. Elewacje zachodnia i północna gładkie, pozbawione zupełnie dekoracji.

Wnętrza częściowo przebudowane, zachowany zróżnicowany wystrój pomieszczeń, szczególnie bogaty w reprezentacyjnej sali na piętrze (m.in. plafon z rozetą, eklektyczna dekoracja malarska z neorenesansowymi motywami, rozbudowana faseta, dwie płaskorzeźbione, drewniane osłony grzejników).

Własność prywatna. Obiekt dostępny z zewnątrz.

Oprac. Teofila Lebiedź-Gruda, OT NID w Gdańsku, 17.11.2014 r.
Za